Akurat to po przechorowaniu + szczepieniu (ciebie i tak nic nie przekona, ale może komuś się przyda):
Najlepszą odporność uzyskuje się po przechorowaniu. Żywy wirus złożony z wielu białek i codziennie duża dawka przypominająca przez kilkanaście dni
Ozdrowieńcy po COVID-19 i dawka przypominająca szczepienia – przypominać, czy nie przypominać?Proste i jednoznaczne zalecenia ułatwiają podjęcie optymalnej decyzji oraz wybór optymalnego postępowania. Wytyczne opracowane na podstawie rzetelnej analizy danych naukowych z zastosowaniem wiarygodnej metodyki (np. proces GRADE) przez duże grono specjalistów z różnych dziedzin – chorób zakaźnych, immunologii, zdrowia publicznego, metodyki badań klinicznych – dają szansę na uwzględnienie wiarygodności danych, bilansu korzyści i ryzyka poszczególnych zaleceń (decyzji) oraz uzgodnienie wspólnego stanowiska w razie rozbieżnych opinii. Są szczególnie pomocne dla lekarzy praktyków, gdy problem jest bardziej skomplikowany niż się pozornie wydaje, a decyzje trzeba podejmować w obliczu niepewności co do optymalnego postępowania. A tak jest w przypadku pytania postawionego w tytule niniejszego artykułu.
Krótka odpowiedź na początek – wytyczneZgodnie z aktualnymi wytycznymi amerykańskiego Komitetu Doradczego ds. Szczepień (Advisory Committee on Immunization Practices – ACIP) i Centers for Disease Control and Prevention (CDC) lub zaleceniami brytyjskiego Joint Committee on Vaccines and Immunisation (JCVI),1,2 a także zgodnie z zapisami w charakterystykach produktu leczniczego (ChPL) dostępnych w Polsce szczepionek, wcześniejsze zakażenie SARS-CoV-2 lub przechorowanie COVID-19 nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia przeciwko COVID-19, w tym także do podania dawki przypominającej. Szczepienie ozdrowieńców po COVID-19 jest uznawane za bezpieczne, analogicznie jak w przypadku innych chorób zakaźnych, w których stosuje się tę metodę profilaktyki – szczepienie po przechorowaniu choroby lub zakażeniu nie zwiększa ryzyka poważnych i ciężkich niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP).1,3 Natomiast także ozdrowieńcy mogą odnosić dodatkowe korzyści indywidualne ze szczepienia, jak i korzyści z perspektywy zdrowia publicznego. Aktualne wytyczne nie różnicują więc zaleceń dotyczących szczepienia pierwotnego i podawania dawki przypominającej od statusu wcześniejszego zakażenia SARS-CoV-2 lub przechorowania COVID-19.1,2 Szczepienie podstawowe i dawkę przypominającą zaleca się na ogólnych zasadach, także ozdrowieńcom.
Korzyści ze szczepienia ozdrowieńcówWyniki badań z randomizacją z użyciem placebo oraz badań obserwacyjnych z grupą kontrolną wskazują, że osoby po zakażeniu SARS-CoV-2 odnoszą dodatkową korzyść ze szczepienia 1 lub 2 dawkami szczepionki przeciwko COVID-19 w porównaniu z niezaszczepionymi ozdrowieńcami – zmniejsza się ryzyko reinfekcji i ponownego zachorowania na COVID-19 (w tym także hospitalizacji), zwłaszcza jeśli od pierwotnego zakażenia minęło więcej niż 6 miesięcy.
W porównaniu z podatnymi na zakażenie osobami nieszczepionymi ryzyko bezwzględne takich zdarzeń u ozdrowieńców jest istotnie mniejsze w ciągu 6–12 miesięcy po zachorowaniu (skumulowane ryzyko reinfekcji: 0,6–1,0%, zapadalność: 1/100 000 osobodni [95% CI: 0,5–1.5]), a cięższy przebieg COVID-19 i hospitalizacje z tego powodu są w tym okresie bardzo rzadkie (ryzyko hospitalizacji: 3/10 000 ozdrowieńców w ciągu 3 mies. obserwacji lub 4/1300 ozdrowieńców w ciągu 2 mies. obserwacji [zależnie od badania], ryzyko zgonu: 1/10 000).5,7,8-10,26,27 Na oszacowanie częstości i ryzyka reinfekcji w tych badaniach obserwacyjnych mogły jednak wpływać różne czynniki zakłócające, które mogły zaniżyć rzeczywiste wartości, na przykład przeciwepidemiczne ograniczenia administracyjne w kontaktach (tzw. lockdown) lub stopień przestrzegania zasady DDM (dystans, dezynfekcja, maseczka) przez społeczeństwo. Nie wiadomo także jak długo taka ochrona u ozdrowieńców będzie się utrzymywała, zwłaszcza wobec nowych wariantów SARS-CoV-2. Wstępne dane z nielicznych badań obserwacyjnych sugerują, że z czasem jej poziom może się stopniowo zmniejszać.
https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-nc ... unity.html
Nie znamy także indywidualnych czynników ryzyka ponownego zachorowania na COVID-19 lub cięższego przebiegu reinfekcji. Nieliczne przeprowadzone dotąd badania obserwacyjne sugerują, że mogą do nich należeć: wiek ≥60 lat, płeć żeńska, immunosupresja, bezobjawowy lub łagodny przebieg pierwotnego zachorowania, lub wcześniejsza hospitalizacja z powodu COVID-19.W obliczu tej niepewności zalecenie szczepienia ozdrowieńców przeciwko COVID-19 na ogólnych zasadach wydaje się racjonalne.5
W badaniu kohortowym z retrospektywnym zbieraniem danych przeprowadzonym w Izraelu (na razie nieopublikowanym, a dostępnym tylko jako nierecenzowany manuskrypt) zaobserwowano, że podczas dominacji wariantu Delta SARS-CoV-2 w okresie 10 tygodni obserwacji ryzyko reinfekcji u ozdrowieńców zaszczepionych 1 dawką szczepionki Comirnaty przed >6 miesiącami było o 47% (95% CI: 8–70%) mniejsze niż u niezaszczepionych ozdrowieńców po podobnym czasie od przechorowania COVID-19 (20/14 029 [0,14%] vs 37/14 029 [0,26%], większość przypadków w obu grupach była objawowa).
https://www.medrxiv.org/content/10.1101 ... gg0USvKblc
W innym dużym badaniu kohortowym z retrospektywnym zbieraniem danych przeprowadzonym w Katarze (względnie młoda i zdrowa populacja dorosłych) w okresie dominacji wariantów Beta i Delta SARS-CoV-2 zaobserwowano, że reinfekcja SARS-CoV-2 lub ponowne zachorowanie na COVID-19 u w pełni zaszczepionych ozdrowieńców (2 dawki szczepionki Comirnaty) zdarzała się w okresie 120 dni od szczepienia z częstością 0,15% (95% CI: 0,12–0,18%), a zapadalność oszacowano na 1 przypadek/10 000 osobotygodni obserwacji (95% CI: 0,86–1,17).
U osób, którym pierwszą dawkę szczepionki podano >6 miesięcy po zachorowaniu na COVID-19, ryzyko reinfekcji było istotnie mniejsze niż u tych, których zaszczepiono po krótszym czasie od zachorowania (HR: 0,62 [95% CI: 0,42–0,92]). Wyniki w populacji osób szczepionych preparatem Spikevax były podobne.
Odporność hybrydowa, czyli „super odporność”Wyniki obu powyższych badań dotyczą osób, którym pierwszą dawkę szczepienia podano po przechorowaniu COVID-19. Ta sekwencja jest ważna, bo – jak wykazują szczegółowe badania odpowiedzi immunologicznej – daje szansę na tzw. odporność hybrydową (hybrid immunity) lub „super odporność” (super-immunity) zależną od dojrzałych limfocytów B pamięci immunologicznej, do których selekcji i dalszego dojrzewania dochodzi w węzłach chłonnych dopiero od 2.–3. miesiąca po zachorowaniu.
Limfocyty te w razie ponownego kontaktu z patogenem szybko uruchamiają produkcję silnie neutralizujących przeciwciał, które mają dużo bardziej heterogenną swoistość niż te wytwarzane bezpośrednio w odpowiedzi na pierwotne zakażenie lub po samym szczepieniu pierwotnym, dzięki czemu są w stanie skuteczniej neutralizować in vitro szersze spektrum wariantów SARS-CoV-2 z mutacjami w zakresie glikoproteiny S („kolca”), a nawet wirusa SARS-CoV z okresu epidemii 2002–2004 roku oraz sezonowe koronawirusy wywołujące przeziębienie.
Według niektórych immunologów jest szansa, że powinny być one skuteczne wobec każdego nowego wariantu SARS-CoV-2, który może się jeszcze pojawić. Na razie nie dysponujemy wystarczającymi danymi klinicznymi z badań epidemiologicznych na poparcie tej hipotezy.
Wydaje się jednak, że immunokompetentni ozdrowieńcy zaszczepieni następnie przeciwko COVID-19 (zwłaszcza kilka miesięcy po zachorowaniu) 1 lub 2 dawkami szczepionki, mają aktualnie dość niski priorytet do podania dawki przypominającej.
Wyniki wspomnianego wyżej badania kohortowego z Kataru sugerują także, że w odróżnieniu od osób kompletnie zaszczepionych bez wcześniejszego zakażenia SARS-CoV-2, u których poziom ochrony przeciwko zachorowaniu na COVID-19 (głównie o łagodniejszym przebiegu) zaczyna się stopniowo zmniejszać od 4.–6. miesiąca po szczepieniu pierwotnym, u zaszczepionych ozdrowieńców skuteczność jest istotnie większa (o 70–80%), a ryzyko bezwzględne reinfekcji 3–5 razy mniejsze.
Badacze zajmujący się odpornością hybrydową podkreślają, że ryzyko związane z pierwotnym zakażeniem SARS-CoV-2 (hospitalizacja, powikłania, zgon) jest jednak na tyle duże, że racjonalne jest zapobieganie zachorowaniu na COVID-19 poprzez szczepienia. Zrozumienie mechanizmów odporności hybrydowej może natomiast pomóc w optymalizacji schematów szczepień przeciwko COVID-19 (odstępy między dawkami, dawki przypominające itp.) i poprawie długofalowej skuteczności szczepionek.
Coś cię fluidku ostatnio nie było. Czyzby covid mimo zaszprycowania? 
